Een disaster recovery plan: Zo zet je het in

ICT-systemen zijn essentieel voor de bedrijfscontinuïteit van grote organisaties. Bedrijfsprocessen en systemen zijn vaak met elkaar verweven, waardoor de operationaliteit van deze systemen van groot belang is. Toch is er vaak niet genoeg aandacht voor deze afhankelijkheid, of ze worden in het kader van bezuinigingen onder het tapijt geschoven. Gevolg: organisaties zijn erg kwetsbaar voor verschillende soorten incidenten. Een disaster recovery plan is daarom van groot belang. Dit plan beschrijft hoe een organisatie haar IT-systemen en infrastructuur kan herstellen na een grootschalige storing, cyberaanval, of ramp zoals een overstroming, brand of aardbeving. In deze blog vertellen we je alles over het opstellen van zo’n disaster recovery plan.

Wat is een disaster recovery plan?

Een disaster recovery plan (DRP) helpt bedrijven en organisaties zich voor te bereiden op en te reageren op gebeurtenissen die de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar brengen. Voorbeelden zijn natuurrampen, stroomuitval, brand, of cyberaanvallen. Een DRP heeft als doel om ervoor te zorgen dat een bedrijf of organisatie zo snel mogelijk na een noodsituatie weer normaal functioneert en de schade tot een minimum beperkt blijft.

Waaruit bestaat een disaster recovery plan?

Fase 1: Voorbereiding

Fase 1 van een disaster recovery plan is de voorbereidingsfase. In deze fase worden de mogelijke risico's geïdentificeerd en geanalyseerd, en wordt bepaald wat de impact van een calamiteit kan zijn op de bedrijfsvoering. Dit helpt bij het ontwikkelen van een effectieve strategie voor het herstellen van data en systemen. Fase 1 bestaat uit vier onderdelen: risicoanalyse, business impact analyse, RTO en RPO.

Risicoanalyse

Een risicoanalyse is een proces om potentiële gevaren te identificeren die de bedrijfsvoering kunnen verstoren. Dit kan bijvoorbeeld gaan om natuurrampen, cyberaanvallen, menselijke fouten, stroomuitval, brand, etc. De risicoanalyse is de basis van het disaster recovery plan en geeft aan welke risico's het meest waarschijnlijk zijn en welke de grootste impact hebben op de organisatie. Het is belangrijk om de risicoanalyse regelmatig uit te voeren, omdat de risico's en bedreigingen voortdurend veranderen.

Business impact analyse

Een business impact analyse (BIA) is een evaluatie van de effecten die een calamiteit heeft op de bedrijfsvoering. Het doel van een BIA is om de kritieke bedrijfsprocessen te identificeren, de potentiële schade van een calamiteit te bepalen en de prioriteit te bepalen bij het herstellen van systemen en data. Een BIA is gebaseerd op gegevens over de bedrijfsvoering en de IT-infrastructuur, zoals de impact op de omzet, de reputatie en klanttevredenheid. Het uitvoeren van een BIA helpt om de prioriteiten vast te stellen bij het herstellen van systemen en data en het minimaliseren van de gevolgen van een calamiteit.

RTO

Recovery Time Objective (RTO) is het maximale tijdvenster dat nodig is om systemen en data te herstellen na een incident, om weer te kunnen voldoen aan de minimale eisen van de organisatie. Een RTO van twee uur garandeert bijvoorbeeld dat het systeem maximaal twee uur offline is. Het RTO wordt bepaald door de bedrijfsvoering en het soort gegevens dat wordt verwerkt. Voor een bedrijf dat financiële diensten verleent, kan de RTO korter zijn dan voor een bedrijf dat producten verkoopt. Het is belangrijk om de RTO realistisch te bepalen, zodat het disaster recovery plan zo effectief mogelijk is.

RPO

Recovery Point Objective (RPO) is de hoeveelheid data die verloren mag gaan bij het herstellen van systemen en data na een calamiteit. Een RPO van twee uur betekent dat in het meest extreme geval alleen de data die in de twee uur voor de calamiteit verwerkt werd verloren gaat. Het bepalen van een realistisch RPO is essentieel voor het opstellen van een effectief disaster recovery plan, omdat het de mate van gegevensherstel bepaalt die nodig is om de bedrijfsvoering te herstellen.

Fase 2: ICT omgeving in kaart brengen

Tijdens de volgende fase brengen we de ICT-omgeving in kaart. Alle systemen, applicaties en infrastructuur binnen de organisatie worden geïdentificeerd en gedocumenteerd, zodat deze later snel kunnen worden hersteld in geval van een calamiteit. Het doel van deze fase is om een compleet beeld te krijgen van de ICT-omgeving van de organisatie en de onderlinge afhankelijkheden tussen verschillende systemen en applicaties.

Deze fase bestaat uit de volgende stappen:

Identificatie van alle systemen en applicaties In deze stap wordt een inventarisatie gemaakt van alle systemen en applicaties binnen de organisatie. Hierbij gaat het niet alleen om de primaire systemen en applicaties, maar ook om secundaire systemen en applicaties die nodig zijn om de bedrijfsvoering te ondersteunen.

Documentatie van systeemconfiguraties en netwerkarchitectuur In deze stap worden de configuraties van alle systemen en applicaties gedocumenteerd. Dit omvat informatie over besturingssystemen, hardware, software, netwerken en beveiligingsinstellingen. Ook wordt de netwerkarchitectuur van de organisatie in kaart gebracht.

Identificatie van onderlinge afhankelijkheden Ook worden de onderlinge afhankelijkheden tussen verschillende systemen en applicaties binnen de organisatie geïdentificeerd. Dit is belangrijk omdat het herstellen van één systeem of applicatie mogelijk afhankelijk is van de werking van andere systemen en applicaties. Door deze onderlinge afhankelijkheden in kaart te brengen, kan het herstelproces beter worden gepland.

Documentatie van kritieke bedrijfsprocessen In deze stap identificeren en documenteren we de kritieke bedrijfsprocessen binnen de organisatie. Hierbij gaat het om de processen die het meest essentieel zijn voor de bedrijfsvoering van de organisatie.

Fase 3: Disaster Recovery Strategy

Tijdens fase 3 stellen we de disaster recovery strategy op, waarin de verschillende onderdelen van het plan worden uitgewerkt en vastgelegd. De volgende onderdelen maken deel uit van deze fase:

Rollen en verantwoordelijkheden Om te beginnen leggen we de rollen en verantwoordelijkheden binnen de organisatie vast. Dit omvat de verantwoordelijkheden van individuele medewerkers en afdelingen tijdens een calamiteit. Het is belangrijk om duidelijkheid te creëren over wie verantwoordelijk is voor welk aspect van de disaster recovery strategy.

Incident Response Vervolgens leggen we de procedures vast voor het reageren op een calamiteit. Hierbij gaat het om de stappen die worden genomen om de omvang van de calamiteit te bepalen, de oorzaak te achterhalen en het incident te beheersen. Het is belangrijk dat deze procedures zo gedetailleerd mogelijk worden beschreven.

Activatieplan Ook wordt het activatieplan opgesteld. Dit plan beschrijft de stappen die moeten worden genomen om het disaster recovery plan te activeren. Hierbij gaat het om het bepalen van het tijdstip van activering, het communiceren van de situatie naar alle betrokken partijen, en het in gang zetten van het herstelproces.

Documentatie Als laatste stap in deze fase wordt alle informatie die is verzameld tijdens de voorgaande fasen gedocumenteerd. Dit omvat alle stappen die zijn genomen tijdens de risicoanalyse en de business impactanalyse, de inventarisatie van de ICT-omgeving en de opgestelde procedures en plannen. Het is belangrijk dat deze documentatie up-to-date wordt gehouden en op een veilige locatie wordt opgeslagen, zodat deze snel beschikbaar is.

Fase 4: Testen en evaluatie

De laatste fase van een disaster recovery plan bestaat uit het testen en evalueren van het plan. De volgende onderdelen maken deel uit van deze fase:

Testen In deze stap worden de verschillende onderdelen van het disaster recovery plan getest om te beoordelen of ze effectief zijn en goed werken. Hierbij gaat het vooral om de procedures voor het herstel van de ICT-omgeving, en het uitvoeren van een proef-herstel om te beoordelen of het herstelproces succesvol verloopt. Het is belangrijk om deze tests regelmatig uit te voeren, zodat eventuele problemen kunnen worden opgelost voordat er een calamiteit plaatsvindt.

Updaten In deze stap worden de resultaten van de tests geëvalueerd en de procedures en plannen indien nodig bijgewerkt. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het disaster recovery plan up-to-date is en effectief blijft. Als er nieuwe systemen of applicaties zijn geïmplementeerd, moeten deze worden opgenomen in het plan en moeten de procedures en plannen hierop worden aangepast.

Een disaster recovery plan opstellen

Het opstellen van een degelijk disaster recovery plan hoeft geen enorm karwei te zijn. Het is echter wel van belang om systematisch en doordacht te werk te gaan, zodat geen enkel element over het hoofd wordt gezien en er snel en eenduidig kan worden gehandeld in geval van een incident.